Zez to nie tylko problem natury estetycznej, ale także poważna choroba oczu, która cechuje się nierównoległym ustawieniem gałek ocznych. Odpowiadamy, skąd bierze się zez i jak leczyć go w prawidłowy sposób.
Czym właściwie jest zez?
Zez powstaje wskutek nierównoległego ustawienia gałek ocznych. Jego efektem jest zmiana kąta patrzenia jednego oka względem drugiego. Zaburzenie może rozwinąć się w każdym okresie życia – zarówno u dzieci, jaki i dorosłych. Wśród przyczyn wymienia się m.in. wady refrakcji, choroby gałki ocznej lub oczodołu, zaburzenia mięśni gałkoruchowych lub nerwów je unerwiających, czy choroby ośrodkowego układu nerwowego. Nie bez znaczenia pozostają też geny – zeza często otrzymujemy w niechcianym spadku po przodkach. Z zezem nie trzeba się urodzić – może pojawić się on także wskutek niektórych chorób neurologicznych.
Więcej na ten temat w wywiadzie.
Rodzaje zeza
Istnieje szereg podziałów zeza.
Wyróżniamy m.in. zez jednostronny, gdy cały czas zezuje jedno oko lub naprzemienny, w przypadku zezowania raz jednego, a raz drugiego oka.
Do innych rodzajów zeza zaliczamy:
- Zez ukryty – ujawniający się wtedy, kiedy widzenie obuoczne zostaje zniesione lub osłabione, np. podczas zmęczenia, stresu lub urazu
- Zez jawny towarzyszący – oko z zezem asystuje w ruchach oku zdrowemu, zachowując stały kąt odchylenia względem niego. To najczęściej występująca odmiana zeza. W ramach tego typu choroby wyróżnia się zez rozbieżny, zbieżny, ku górze, ku dołowi oraz zez skośny
- Zez jawny nietowarzyszący, czyli porażenny – występuje wtedy, kiedy ruch w stronę porażonego mięśnia bywa znacznie osłabiony lub zupełnie niemożliwy
Niemowlę ma zeza! Co robić?
Prawidłowe ustawienie oczu na wprost powinno być obecne u wszystkich zdrowych dzieci po około 3 miesiącach życia, dlatego zezowanie u starszych dzieci powinno skłonić do jak najszybszej konsultacji okulistycznej. Badanie okulistyczne warto przeprowadzić do ukończenia 1 roku życia. Wówczas zakończenie leczenia będzie możliwe jeszcze zanim maluch pójdzie do przedszkola. Widzenie u dzieci kształtuje się do ok. 6-7 roku życia.
Jak wygląda leczenie zeza?
Zez jest chorobą i należy go leczyć. Osoby dotknięte tym problemem mają trudności z nauką, prowadzeniem pojazdów, a nawet z codziennym poruszaniem się. Bagatelizowany problem może się nasilać z wiekiem, dlatego nie warto zwlekać z podjęciem leczenia. Im szybciej rozpoczniemy leczenie, szczególnie w przypadku dzieci, tym większa szansa na całkowite wyleczenie.
Forma terapii dobierana jest indywidualnie w zależności od rodzaju zeza. Do terapii zachowawczej zaliczamy stosowanie okularów korekcyjnych lub okularów pryzmatycznych, zasłanianie oka dominującego, ćwiczenia rehabilitacyjne mięśni gałkoruchowych.
W niektórych przypadkach jedynym wyjściem okazuje się leczenie operacyjne, którego celem jest osłabienie lub wzmocnienie mięśni gałkoruchowych, tak, by gałki oczne były względem siebie równolegle ustawione.
Jeśli zez dotknął Ciebie lub bliską Ci osobę, nie zwlekaj z podjęciem leczenia. Nigdy nie jest za późno by pozbyć się tej wstydliwej i kłopotliwej dolegliwości. Nasza Poradnia Leczenia Zeza i dr Grażyna Wiland od kilkunastu lat zajmuje się leczeniem zeza i niedowidzenia u dzieci i dorosłych, a dr n.med. Maria Pomorska zajmuje się, oprócz diagnostyki i leczenia zachowawczego, także leczeniem operacyjnym zeza.
Pamiętajcie, że wcześniejsze rozpoczęcie leczenia związane jest z większą jego skutecznością i mniejszym ryzykiem rozwoju niedowidzenia.
Zapraszamy na konsultacje i kwalifikacje do zabiegów operacji zeza!
