Zespół stopy cukrzycowej i uszkodzenie nerek – to dwa najczęściej wymieniane powikłania w przebiegu cukrzycy. Ale nie jedyne. – Nie wszyscy wiedzą, że choroba może prowadzić do bardzo poważnych zaburzeń wzroku – ze ślepotą wyłącznie – mówi dr Grażyna Wiland z Centrum Okulistycznego M-MED.
Statystyki mówią same za siebie – diabetycy są niemal 30 razy bardziej narażeni na dysfunkcje narządu wzroku niż zdrowe osoby. Najczęściej ujawnia się u nich retinopatia cukrzycowa oraz związany z nią cukrzycowy obrzęk plamki (DME). Specjaliści szacują, że w Polsce DME może dotyczyć około 14 proc. cukrzyków, czyli niemal 2 mln osób. Piszemy “może dotyczyć”, a nie “dotyczy”, bo powikłania cukrzycy rozwijają się podstępnie i długo nie dają żadnych objawów – dlatego cierpiący na nią pacjenci często o niej nie wiedzą.
Rozwija się po cichu
– Zdarza się, że mimo zaawansowanych zmian na dnie oka pacjent dobrze widzi i nie podejrzewa, że cierpi na chorobę, która w sytuacjach skrajnych oznaczać może nawet trwałą ślepotę. Dopiero badanie dna oka po rozszerzeniu źrenicy ukazuje zaawansowanie powikłań. Wykonanie angiografii fluoresceinowej – badanie naczyń siatkówki i samej siatkówki po podaniu środka kontrastowego dożylnie – lub badanie OCT czy Angio-OCT dokładnie obrazuje stan siatkówki, sugerując lekarzowi, jaka metoda leczenia jest w tym momencie najbardziej korzystna dla pacjenta – wyjaśnia dr Grażyna Wiland.
Cukrzycowy obrzęk plamki
Powstaje w wyniku gromadzenia się płynu w plamce, czyli najważniejszej części siatkówki. Płyn przenika z uszkodzonych przez chorobę drobnych naczyń krwionośnych, powodując obrzęk.
Cukrzycowy obrzęk plamki (DME) jest szczególnie niebezpieczny, ponieważ bezpośrednio wiąże się z obniżeniem ostrości wzroku i wykluczeniem pacjenta z życia społecznego. Taka osoba nie może normalnie funkcjonować, nie może prowadzić samochodu, nie jest w stanie czytać, podpisywać dokumentów, nie rozpoznaje rysów twarzy.
Pierwsze objawy DME są podobne do pierwszych objawów AMD, czyli zwyrodnienia plamki żółtej związanej w wiekiem:
- pogorszenie ostrości widzianych przedmiotów
- falowanie obrazu i zamglony, rozmazany obraz
Nieleczone DME może prowadzić do całkowitej utraty widzenia centralnego!
DME da się leczyć!
Świetne rezultaty w leczeniu DME daje terapia preparatami anty-VEGF podawanymi w formie iniekcji do ciała szklistego. Zabieg polega na wprowadzenie leku bardzo cienką igłą do wnętrza oka. Wszystko odbywa się w znieczuleniu miejscowym, a chwilę później pacjent może wrócić do domu. Terapia ta może być wspomagana laseroterapią. Zabiegi laserem mikropulsacyjnym, który nie niszczy tkanki, mogą być powtarzane bez szkody dla siatkówki.
– W planach NFZ jest uruchomienie programu lekowego w DME. Program byłby znacznym ułatwieniem dla chorych, którzy w tej chwili mogą skorzystać wyłącznie z płatnych iniekcji. Gdy tylko będzie to możliwe, postaramy się o kontrakt z NFZ. – mówi Aleksandra Mimier, dyrektor Centrum Okulistycznego M-MED.
Ramka.
TO WAŻNE!
Plan wizyt kontrolnych
- Osoby z cukrzycą typu 1- pierwsze badanie okulistyczne powinno się odbyć ciągu 5 lat od momentu zachorowania, a następnie raz w roku
- Osoby z cukrzycą typu 2- badanie musi być wykonane już w momencie zdiagnozowania cukrzycy, a następnie raz w roku
- Pacjentki, które planują zajść w ciążę powinny się skontrolować okulistycznie przed zajściem w ciążę, a następnie w pierwszym trymestrze ciąży.
Oprócz regularnych wizyt u okulisty, które mają na celu utrzymanie w ryzach chorób oczu wywołanych cukrzycą, pacjenci muszą pamiętać o standardowych zaleceniach dla cukrzyków. Utrzymywanie właściwego poziomu glukozy, prawidłowego ciśnienia tętniczego oraz niskiego poziomu cholesterolu – to podstawy znane każdemu choremu. Ważna jest także aktywność fizyczna i rzucenie palenia.
